Deugdelijk sensorisch materiaal voor peuters, kleuters en oudere kinderen biedt hen de juiste zintuiglijke prikkel zodat zij bijvoorbeeld hun tastzin verbeteren of hun zintuigelijke waarneming optimaliseren.
Sensorische integratie materialen en sensorisch speelgoed
Sensorisch materiaal voor kinderen is speelgoed wat jongeren op ludieke wijze helpt om hun zintuigen verder te ontwikkelen. Meestal gaat het dan om de 3 belangrijkste zintuigen, te weten, gevoel (tastzin), zicht en gehoor (de overige 2 zintuigen, proeven en ruiken zijn in dit verband iets minder relevant). De ontwikkeling van de tastzin gebeurt meestal met tactiel materiaal (zie paragraaf hieronder), het gehoor wordt ontwikkeld met senso-speelgoed en het zicht tot slotte wordt geprikkeld met in principe al het zintuiglijk materiaal wat u op deze pagina aantreft. Deze steunen de integratie van alle zintuigen.
Verder bestaat er ook nog sensomotorisch materiaal of sensomotorisch speelgoed. Hier gaat het om de gelijktijdige en integrale ontwikkeling van zintuigen en motoriek waarbij het bewegen dus ook een hoofdrol krijgt. Door middel van beweging prikkelen kinderen automatisch hun zintuigen en worden ook hun fysieke vaardigheden ontwikkeld. Het sensorisch parcours is hier een goed voorbeeld van: op een circuit van balken balanceren de kids via een zelf gebouwd parcours. Op de balken voelen zij met hun voeten (en/of handen) bepaalde structuren terugkomen die zij leren herkennen aan de huidprikkeling, kleurstelling en het geluid dat de structuur maakt bij contact hiermee.
Sensorisch materiaal - Zintuiglijk Speelgoed autisme
In de vorige paragraaf hebben we beschreven hoe kinderen extra geprikkeld kunnen worden om hun zintuigelijke waarneming verder aan te scherpen. Er zijn echter ook hoog sensitieve kinderen of kinderen met autisme die van zich zelf al meer dan genoeg prikkels van buitenaf ontvangen en niet altijd in staat zijn deze op ordelijke wijze te verwerken. Of omgekeerd een ondergevoeligheid hebben voor zintuigelijke prikkels. Daarom is er ook sensorisch materiaal dat bestaat uit sensitief speelgoed voor kinderen met autisme. Dit senso speelgoed heeft als belangrijkste kenmerk dat het alle prikkels van buitenaf op een goede en adequate wijze kanaliseert zodat de sociale communicatie en interactie met andere kinderen wordt gestimuleerd. Hierdoor zullen deze kinderen hun interesses en gedragspatronen langzaam maar zeker gaan vergroten.
Tactiele materialen en zintuiglijk speelgoed
Tactiele materialen en zintuiglijk speelgoed helpen hoe een object aanvoelt en hoe de gewaarwording is van degene die het (sensorisch) materiaal aanraakt. Kinderen hebben al snel de neiging om met een vinger of handpalm over materiaal zoals een stuk hout of een rubberen oppervlak e.d. te wrijven. Hiermee krijgen ze een indruk van het soort materiaal, de structuur en de eigenschappen (bijv. zacht, hard, grof, glad, koud, warm etc..). Ieder materiaal kan, gelang de bewerking er van, verschillende tactiele eigenschappen hebben. Hoe beter kinderen deze prikkels kunnen omzetten, hoe beter hun zintuigelijke waarneming wordt. Een mooi voorbeeld van dit type sensorisch materiaal is het tactiele tastschijven speelgoed .
Wat doe ik met sensomotoriek en waar haal ik sensorisch materiaal vandaan?
Sensomotoriek is zoals gezegd een samentrekking van motoriek en sensoriek. Deze 2 vaardigheden samen zorgen er bijvoorbeeld voor dat je een tennisbal kunt vangen: je ziet de bal aankomen, je steekt je armen uit in de lucht en je vangt de tennisbal.
Jonge kinderen steken heel vaak dingen in hun mond. Op deze wijze verkennen ze een voorwerp. Iets oudere kinderen zitten overal aan met hun handen en ook op die manier worden materialen "sensorisch" verkend. De sensomotorische ontwikkeling is erg belangrijk voor jonge kinderen. Ze leren hun eigen lichaam kennen en zodoende ook de wereld om hen heen.
Als kinderen te weinig kansen krijgen hun sensomotoriek te ontwikkelen (bijv. doordat ze te weinig verschillende materialen tot hun beschikking hebben), kunnen er zich problemen aandienen. In sommige scholen en instellingen zijn er zandtafels of watertafels. Daarnaast is al het zintuiglijk speelgoed op deze pagina ideaal sensorisch materiaal om de kinderen tegelijkertijd hun zintuigen en motoriek te laten verbeteren. Handig in therapie praktijken, de kinderopvang, basisscholen, lichamelijke ontwikkeling, fysio, speciaal onderwijs, etc..
